Âdetli ve lohusa kadın oruç tutabilir mi?
Sayın hocam, kadınların muayyen zamanları ramazana denk gelirse oruç tutabilirler mi, tutabilir diyenler de var, bi açıklık getirirseniz sevinirim. Allaha emanet olun
Mustafa Yerlikaya - Trabzon
Sevgili hocam;
Bildiğiniz gibi İslâm fıkhında, bir küçük hades (abdestsizlik) bir de büyük hades durumu vardır. “Büyük hades”ten maksat; cünüplük, hayız veya nifas hâlidir.
Ehl-i Sünnet mezheplerine göre, küçük hadesle (abdestsiz iken) haram ve yasak olan şeyler, büyük hadesle de yasaktır. Ayrıca bunlara ilave olarak büyük hadesliye, Kur’an okumak ve mescide girmek de haramdır. Mezheplerdeki geniş açıklamalara göre hüküm budur; yani cünüp, hayızlı veya nifaslı olan kimseye, Kur’an okumak ve zarûret dışında mescide girmek de câiz olmaz.
Soru hanımları alakadar ettiğine göre, “âdetli ve lohusa”lık hallerinde yasak olan hususları kısaca maddeler halinde hatırlamakta fayda olur kanaatindeyim.
***
Hayız ve nifas durumunda, Müslüman bir kadına, şu 8 şey haramdır:
1. Namaz kılmak.
2. Oruç tutmak.
3. Kur’an’dan âyet okumak.
4. Kur’an’dan bir âyete dokunmak.
5. Camiye girmek.
6. Ka‘be’yi tavaf etmek.
7. Zevciyet muâmelesinde (cinsel ilişkide) bulunmak.
8. Kocası, kadının diz kapağı ile göbeği arasında kalan kısmından perdesiz olarak –şehvetsiz de olsa– faydalanmak. Bütün bunlar âdet ve lohusalık durumunda olan hanımlara yasaktır.
***
Gene bildiğiniz üzere hanımlar, özel halleri dolayısiyle kılamadıkları namazları kaza etmezler. Ama senede bir defa gelen ramazan oruçlarını, ramazandan sonra tutamadıkları gün sayısınca kazar ederler.
Maalesef bazı ilahiyatçılarımız (Mustafa İslamoğlu gibi), güya kadın-erkek eşitliği adına bu ucûbeyi de ortaya attılar… Tabiatiyle basında-medyada, toplumda konuşulur hale geldi! Oysa böyle bir hüküm, kadınlara iyilik değil, aksine kötülüktür, külfettir malumunuz.
***
Cenab-ı Hak buyuruyor ki: “(Rasûlüm), Sana kadınların âdet halini soruyorlar. De ki, o bir eziyettir. Âdet günleri onları rahat bırakın; temizleninceye kadar da yaklaşmayın. Tertemiz oldular mı, onlara Allah’ın size buyurduğu yerden yaklaşın. Allah tevbe edenleri sever, tertemiz olanları da sever.” [Bakara suresi, 2/222]
“Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın” emri, âdetli kadının temiz sayılmadığını gösterir. Namaz için abdesti veya boy abdestini şart koşan âyet ise şöyle biter: “…Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği) nimetini tamamlamak ister; umulur ki şükredersiniz.” [Mâide suresi, 5/6]
Âdetli kadın temiz sayılmadığından namaz kılması mümkün olmaz. Bu sebeple namazdan sorumlu tutulmaz. Çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurur: “Allah kimseye gücünün yettiğinden fazlasını yüklemez.” [Bakara suresi, 2/286]
***
Ümmü Habîbe binti Cahş (r.anha), kandan şikayet edince Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Hayzın seni engellediği süre içinde namaz kılma; sonra yıkan ve namazını kıl. [Müslim, Sahih, Hayz, 65]
Âdetli kadın namazdan sorumlu olmayınca onu kaza etmekten de sorumlu olmaz. Muâze (r.anha) dedi ki, Aişe’ye (r.anha) sordum:
- “Neden âdetli kadın oruç tutuyor da namaz kılmıyor?”
- “Sen Harûriyye misin?” dedi.
- “Hayır, Harûriyye değilim ama soru soruyorum” deyince şöyle cevap verdi:
- “Bizim başımıza bu olay gelince orucu tutmamız emredilirdi ama namazı kılmamız emredilmezdi.” [Müslim, Sahih, Hayz, 65]
Harûriyye, Harûrâlı demektir. Harûrâ, Sıffîn savaşında Hz. Ali’nin (r.a.) saflarından ayrılan Hâricîlerin toplandığı yerdir. [Bkz. Fığlalı, Ethem Ruhi, ‘Hariciler’, DİA, XVI, 169-175]
Hâriciler, bildiğiniz üzere Ehl-i Sünnet dışı sapık fırkaların başta gelenlerindendir.
***
Yine Aişe (r.anha) validemiz demiştir ki:
“Nebî sallallahu aleyhi vesellemin yanında âdet hâli görürdük de, bize, tutamadığımız günler sayısınca orucu kaza etmemizi emrederdi.” [İbn Mâce, Sünen, Hadis no: 1670]
Ebu Seleme (r.a.) de şöyle dedi:
Hz. Aişe’yi (r.anha) dinledim, şöyle diyordu: “Ben, üzerimde ramazan ayından oruç borcu olurdu da, şaban ayı gelmeden bu borcu ödeyemezdim.” [Buharî, Sahih, Hadis no: 1819; Müslim, Sahih, Hadis no: 1146]
Velhasıl meselenin aslı budur. Farklı söylenenlere kulak asmamak lazım.
namaz, kadın, kaza, oruç, kötülük, küçük hades, büyük hades, âdet hali, külfet,