İstihare nedir?
Selamün aleyküm Halis hocam,
İstihare namazi; nasil,ve nicin kilinir? Bu namazi kisi kendi kilip mi istihareye yatmalidir,yoksa baskasida onun niyetine kilip yatabilir mi? Bu konuya aciklik getirirsebiz sevinirim.Allah simdiden razi olsun. İbrahim Türkyılmaz
İstihare kelimesi “hayır” ve “hıyare” aslından gelir. Birincisi hayır-iyilik, ikincisi tercih etmek-seçmek anlamınadır.
Dinî ıstılah olarak ise, istihare niyetiyle iki rek'at namaz kıldıktan sonra istihare duasını yapmaktır. Aşağıda görüleceği üzere bu duada; Allah'tan, O'nun katında, O'na göre tercihe layık ve öncelikli olanı kuluna da seçtirmesi… Kulun da onu tercih ederek gerçekleştirmeye yönelmeyi, hayırlı değilse ondan vazgeçmeyi istemesi vardır.
Cabir b. Abdullah’tan (r.a.) rivayet edilen bir hadîste Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz bir işe kalben azmettiğinde, farzın dışında iki rek’at namaz kılsın ve şöyle duâ etsin:
‘Allah’ım! İlmine güvenerek, Senden, hakkımda hayırlısını istiyorum. Kudretinle bana güç vermeni istiyorum. Sonsuz lütfunla bana hayır vermeni istiyorum. Allah’ım! Senin her şeye gücün yeter; ama ben güçsüzüm! Sen her şeyi bilirsin; ama ben bilmem! Sen her gizli şeyi, şuurumuzdan her uzak olan şeyi, pek yakından bilirsin, Sen Allâmü’l-Guyûb’sun. Allah’ım! İstediğim bu şey, (burada istenen şey ismen de zikrolunabilir) Senin ilminde, benim dinime, dünyama, hayatıma, geleceğime, âhiretime, sonuma hayırlı ise bunu bana takdir et ve kolaylaştır! Eğer bu iş, Senin ilminde benim dinim, hayatım, sonum, dünyam ve âhiretim için şerli ise, onu benden, beni de ondan uzaklaştır; beni vazgeçir! Her nerede hayır varsa, onu bana nasip et. Benim için hayır takdir eyle. Sonra da beni o hayırdan hoşnut ve razı eyle!” [Buhârî, Sahih, Teheccüd, 4, 598]
Bu duayı namazdan sonra kitaplardan aslını bulup okumak da, Türkçe olarak bu şekilde okumak da mümkündür.
***
Yapmak istediğimiz bir iş hususunda kararsız kaldığımızda, işin sonucunun bizim için hayır mı şer mi getireceğini kestiremediğimizde, işin iyi veya kötü olacağından emin olamadığımızda, sâlim düşünceler ve istişareler sonucunda sağlıklı bir karara ulaşamadığımızda, Cenâb-ı Hakk’ın kalbimizi hayırlı olana yönlendirmesini ve kalbimizi yatıştırmasını istemek ve Allah Teâlâ’dan hayır dilemek için istihare namazı kılarız.
Fakat salim düşünceyi ve istişareyi çiğneyip geçmemelidir. Evvela istişare sünnetine başvurmalıdır. Bir işin bize hayır mı şer mi getireceğini az çok sezgilerimizle, salim aklımızla, sağlıklı düşüncelerimizle; bu olmadığında bilenlere danışarak, büyüklerle veya uzmanlarla ya da güvendiğimiz kimselerle istişare ederek/görüşerek tahmin etmemiz mümkündür. Bu yollar öncelikle denenmelidir.
İstihare namazını kıldıktan sonra, kalbimizde bir yatkınlık, kararımızda bir ferahlık ve rahatlık, içimizde işin hayırlı olabileceğine dair bir genişlik ve ümit doğarsa, Allah’a güvenerek o işe “Bismillah” der ve ilk adımı atarız. Eğer içimizden sıkıntı ve darlık geçmez ise, kararsızlık hâli devam ederse, hayırlı olacağından emin olmama durumu sürerse, gönlümüz hâlâ yatışmamışsa, istihare namazını tekrar kılar ve Allah’a tekrar duâ ederiz. Böylece yedi defaya kadar istihare namazının kılınabileceğine dair Peygamber Efendimiz’den (s.a.v.) rivayet vardır. [Tecrid-i Sarih Terc. Ve Şerhi Terc. 4, 143] İç sıkıntımız yine de geçmez ise, bu işin olumsuz ve hayırsız olacağına yorumlarız.
İstihare namazında okunan hususi bir sûre rivayet edilmemiştir. Allah rızası için istihare namazı kılmaya niyet edilir, herhangi iki rek’atli bir namaz gibi kılınır ve duâ yapılır. İbn Ömer’in (r.anhuma), Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) “dünya ve içindekilerden daha hayırlı bulduğu” sabah namazının sünnetinde genellikle “Kul yâ eyyühe’l-kâfirûn” suresi ile “Kul hüve’llâhü ehâd” sûrelerini okuduğunu rivayeti üzerine; başta İmam Gazalî hazretleri olmak üzere bazı âlimler istihare namazında da bu sûrelerin okunmasının daha faziletli olacağına hükmetmişlerdir.[İhyau Ulûmiddîn, 1, 566]
İstihare namazı kılındıktan sonra abdestli olarak ve kıbleye yönelerek uykuya yatılır. Rüyada beyaz veya yeşil görülmesi, kişinin niyetindeki şeyi yapmasının hayırlı olacağını… Siyah veya kırmızı görülmesi de hayır değil şer getireceğine delalet eder.
Ancak Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), bilhassa namazdan sonra kalpten geçen mânânın ve oluşan kararlığın hayra yorumlama açısından önemli olduğuna işaret etmiş ve “Kalbine ilk gelen hususa dikkat et, zira hayır ondadır!” buyurmuşlardır. [Tecrid-i Sarih Terc. Ve Şerhi Terc. 4, 143]
İstihareyi başkasına yaptırma hususunda hadislerde açık bir ifade yoktur. O bakımdan bazı alimler çekimser kalmışlar, çoğunluk ise başkasına da yaptırılabilir demişlerdir.
İstihare nedir, “hayır” ve “hıyare”, istihare niyetiyle iki rek'at namaz, istihare duası, beyaz veya yeşil, Siyah veya kırmızı,