Ölüm
ölüm ikidir?izdırarı ölüm ve ihtiyarı ölüm diye 30.cüzün tefsirinde gecmişti acıklayabılırmısınız?
30’uncu cüz’ün hangi sure ve hangi ayetinde? Lütfen onu belirtiniz ki, ayet-i celileye ve tefsirine bakabilelim.
Bununla birlikte kısaca ifade etmek gerekirse, bâtın âlimlerinin/maneviyat ehlinin çeşitli ölüm tasnifleri vardır. Mesela bunlardan biri şu şekildedir:
1. Teceddüd-i emsâl şeklinde ölüm: Tasavvuftaki tecelli telakkisine göre, her şey Hakk’ın esma ve sıfatının tecellisidir. Bütün âlem tecellinin vukuu anında mevcut, aslına rücu ile nâ-mevcuttur. Onun için bu âleme “kevnu fesâd” âlemi denir. Tecellide tekerrür yoktur, sadece teceddüd-i emsâl (benzer şeylerin yenilenmesi) söz konusudur. Bütün âlem göz açıp kapayıncaya kadar ölür ve dirilir. Bunun keyfiyetini ise ehl-i keşf olan evliyaullah anlar, sıradan insanlar değil. Cenab-ı Hak hep halk-ı ceditte yani yeni bir yaratıştadır. “O'nun emri, bir şeyi dileyince ona sadece ‘Ol!’ demektir. O da hemen oluverir.” [Yâsîn suresi, 82]
Ölüm, doğumun bir neticesidir. Dünya hayatı Şeytan’ın tasallutunda bir menzil, ölüm ise ondan kurtuluştur. Şehadet âleminde ölüm denilen hâl, suretin yok olmasından ibarettir. Mümkün olan varlığımız, ölüm her an varlıkl abirlikte tadar. Bu zaviyeden baktığımız zaman kâinatı her an Allah Teala’nın “Muhyî” ve “Mümît” isminin mazharıyla dopdolu olarak görürüz. [Eraydın, Selçuk, Ölüm, Tasavvuf ve Edebiyat yazıları, s. 85-86 ]
2. Mevt-i ıztırârî: Mecburi yani bildiğimiz fizyolojik ölüm. Bu manada ölmek, hizmeti tamamlamış olan kalıbımızdan ayrılmaktır. Ölüm dediğimiz şey, mevcut olan muayyen bir suretin, bir daha aynen zahir olmamak üzere bozulmasıdır ki; bu insana dünya hayatında emanet olarak verilmiş olan dünya kisvesinin terkidir. [Eraydın, a.g.e., s. 86 ]
3. Mevt-i ihtiyârî: İrâdî ölüm, insana mahsus olan nefsânî, cismânî yani tabiî istek ve arzulardan fani olmak şeklindeki ölüm. İşte ölmeden evvel ölmekle kastedilen budur. [A. Avni Konuk, Fususu’l-Hikem Terceme ve Şerhi, 1, 74]
ölüm, bâtın, tasnifleri, Teceddüd-i emsâl, Mevt-i ıztırârî, Mevt-i ihtiyârî, ehl-i keşf, tecelli, telakki, nâ-mevcut, kevnu fesâd, halk-ı cedit, Fususu’l-Hikem,